کبد بزرگ ترین اندام داخلی و پیچیده ترین اندام سوخت و ساز بدن انسان است

کبد چیست؟
کبد یکی از مهم ترین اعضای بدن ما است. کبد (جگر سیاه) در پشت دنده ها و در بالا و سمت راست معده (شکم) واقع شده است. این اندام که افراد به ندرت درباره اش فکر می کنند، به قدری مهم است که اگر وظایفش را انجام ندهد در عرض یک روز می میریم. کبد بیش از 200 وظیفه مختلف را در بدن انجام می دهد که از جمله آنها خنثی سازی سموم، فراهم کردن قند برای مغز، مقابله با عفونت، ذخیره مواد مغذی و ویتامین ها، ساخت پروتئین ها و هورمون ها، کنترل قند خون و کمک به انعقاد خون است.

اطلاعاتی جالب درباره کبد
√ در هر جانور مهره دار یک کبد وجود دارد (مهره داران به جانوران دارای ستون فقرات گفته می شود). هنوز جایگزین مصنوعی به جای کبد درست نشده است.

√ کبد بزرگ ترین اندام داخلی و پیچیده ترین اندام سوخت و ساز بدن انسان است.

√ کبد علاوه بر این که در مقابل هر گونه ماده مضری که ممکن است از طریق خوردن و یا به هر صورت دیگر وارد بدنمان شود از ما محافظت می کند، خون مان را از مواد شیمیایی مضری که خود بدن تولید می کند پاک می کند. این مواد شیمیایی سپس یا به صورت صفرا (که به جذب چربی هم کمک می کند) به روده ها می روند و بدن را به صورت مدفوع ترک می کنند و یا از کلیه ها عبور می کنند، تصفیه می شوند و به ادرار می روند.

√ صفرا که به وسیله کبد درست می شود، به مدفوع رنگ قهوه ای می دهد.
√ بیلی روبین ماده زرد مایل به قهوه ای است که در صفرا یافت می شود. بیلی روبین زمانی تولید می شود که کبد گلبول های قرمز قدیمی را تجزیه می کند. کلیه ها نیز آن را تصفیه می کنند و وارد ادرار می شود. بیلی روبین به ادرار رنگ زرد می دهد.

√ کبد قند اضافی ای که می خوریم یا در خون مان وجود دارد را در قالب یک ماده شیمیایی به نام گلیکوژن انبار می کند. گلیکوژن نزدیک به 6 برابر وزنش آب جذب می کند، بنابراین کبد ما برای ذخیره آب هم مهم است. وقتی بدن به قند بیشتری نیاز دارد (مانند زمان بین وعده های غذایی)، کبد گلیکوژن را به گلوکز تجزیه می کند که بقیه بدن مان به عنوان سوخت از آن استفاده می کند. کبد این کار را برای بقیه بدن انجام می دهد، چراکه خودش نمی تواند از گلوکز برای کسب انرژی استفاده کند.

√ کبد همچنین هنگامی که بریدگی داریم به کمک مان می آید. کبد مواد شیمیایی، آنزیم ها و عوامل دیگری را می سازد که خون مان برای لخته شدن مورد استفاده قرار می دهد. اگر کبد ما بیمار باشد، این مواد بسیار مهم را نمی سازد و به راحتی خونریزی می کنیم.

√ کبد دارای توانایی شگفت انگیزی است. کبد تنها اندامی است که می تواند به طور دایم خودش را بازسازی کند. به همین خاطر است که پیوند کبد امکان پذیر است. هنگامی که بخشی از کبد پیوند زده می شود، کبد اهدا کننده خودش را بازسازی می کند و به اندازه اصلی اش برمی گردد در حالی که بخشی از کبد که پیوند زده شده نیز رشد می کند تا به اندازه ای که برای گیرنده مناسب است برسد. البته در عین برخورداری از این توانایی کبد اندام بسیار آسیب پذیری هم هست.

√ کبد تقریباً هر دارویی که می گیریم (مانند تایلنول) را پردازش می کند. بدن ما نمی تواند از داروهایی که به طور عادی می گیریم استفاده کند بنابراین کبد آنها را به شکلی در می آورد که بدن بتواند مورد استفاده قرار دهد.

√ کبد ما کلسترول می سازد. برخی از افراد فکر می کنند کلسترول چیز بدی است اما کلسترول برای ساخت سلول ها و ساخت مواد شیمیایی خاصی به نام هورمون ها مهم است. هورمون ها مثل پیام رسان هایی در بدن ما هستند و بدون آنها بخش های مختلف بدن قادر نخواهند بود خیلی خوب با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

√ عوامل زیادی می توانند باعث بیمار شدن کبد شوند، از جمله آنها ویروس (به عنوان مثال هپاتیت B)، مواد اعتیادآور (الکل مثال خوبی است) و سموم اند. یک نشانه مشخص که نشان می دهد کبد بیمار است این است که رنگ چشم ها و پوست زرد می شود.

√ همیشه و در همه مواقع کبد حاوی حدود 10 درصد از خون بدن ما است و در هر دقیقه حدود 1.4 لیتر خون را پمپ می کند.

√ دکتر توماس E. استارزل اولین پیوند کبد انسان را در سال 1963 در دانشکده پزشکی دانشگاه کلرادو انجام داد؛ اما نبود داروهای مؤثر سرکوب کننده سیستم ایمنی میزان موفقیت این عمل را محدود کرد. چهار سال بعد، دسترسی به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مؤثرتر به دکتر استارزل کمک کرد نخستین پیوند موفق کبد را انجام دهد.
منبع: www.020.ir